همان گونه که عایشه و علی و فاطمه رضی الله عنهم با هم دیگر ارتباط خوب و خالصانه ای داشتند، این رابطه به نوه های رسول خدا صلی الله علیه وسلم نیز گسترش یافت. در این جا به برخی از ارتباط های ویژه عایشه با حسن و حسین رضی الله عنهم می پردازیم:

نخست: نشر فضایل آن‌ها

حدیث کسا که تاجی برای اهل بیت است، توسط حضرت عایشه رضی الله عنها نقل شده و در آن از حسن و حسین یاد شده است. متن حدیث در صحیح مسلم (۲۴۲۴) به این صورت نقل شده است: «قَالَتْ عَائِشَهُ: خَرَجَ النَّبِىُّ -صلى الله علیه وسلم- غَدَاهً وَعَلَیْهِ مِرْطٌ مُرَحَّلٌ مِنْ شَعْرٍ أَسْوَدَ فَجَاءَ الْحَسَنُ بْنُ عَلِىٍّ فَأَدْخَلَهُ ثُمَّ جَاءَ الْحُسَیْنُ فَدَخَلَ مَعَهُ ثُمَّ جَاءَتْ فَاطِمَهُ فَأَدْخَلَهَا ثُمَّ جَاءَ عَلِىٌّ فَأَدْخَلَهُ ثُمَّ قَالَ: ﴿إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا﴾.»

حضرت‌ عایشه‌ رضی الله عنها می‌فرماید: روزی‌ صبح‌ هنگام‌، حضرت‌ رسول‌ خدا صلی الله علیه وسلم از خانه‌ بیرون‌ رفتند، چادری‌ رنگین‌ با تارهای‌ سیاه‌، روی‌ خود انداخته‌ بودند. حسن‌ پسر علی‌ رضی الله عنه آمد، او را در چادر داخل‌ کردند، سپس‌ حسین‌ رضی الله عنه آمد، او را هم‌ داخل‌ چادر جای‌ دادند، سپس‌ فاطمه‌ رضی الله عنه آمد، او را نیز داخل‌ کردند. اندکی‌ بعد، علی‌ رضی الله عنه آمد، او را هم‌ داخل‌ چادر جای‌ دادند، سپس‌ این‌ آیه‌ را تلاوت‌ فرمودند: ﴿إِنَّمَا یُرِیدُ اللَّهُ لِیُذْهِبَ عَنْکُمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیْتِ وَیُطَهِّرَکُمْ تَطْهِیرًا﴾ [الأحزاب: ۳۳]؛ خداوند می‌خواهد پلیدی‌ را از شما دور گرداند و شما را پاکیزه‌ نگه‌ دارد.

دوم: عایشه رضی الله عنه برای دفن حسن در حجره اش اجازه داد

در اسد الغابه (۱/ ۲۶۱) در سیاق صحبت از امام حسن بن علی رضی الله عنه آمده است: و زمانی که مرگ حسن فرا رسید، کسی را به نزد عایشه فرستاد که از وی درخواست دفن شدن در کنار رسول خدا صلی الله علیه وسلم را نمود. من قبلا از وی این درخواست را از ایشان نمودم، ایشان هم اجازه دادند، شاید از من شرم می کند، پس اگر اجازه داد، مرا در خانه اش دفن کنید، اما گمان می کنم که قوم (یعنی بنی امیه) ترا از این کار باز می دارند، اگر مخالفت کردند، برای دفن من به آنان مراجعه نکن و مرا در بقیع دفن کن. وقتی که وفات نمود، حسین رضی الله عنه برای درخواست اجازه به نزد عایشه رضی الله عنه آمد، حضرت عایشه رضی الله عنه اجازه داد و فرمود: بله و این مایه ی شرف است.

و در استیعاب (۱/ ۱۱۵) نیز این مطلب ذکر شده است. و در تاریخ دمشق (۱۳/ ۲۸۹) آمده است: حسن بن علی بن ابی طالب دچار درد بطن شد و وقتی که برایش مشخص گردید که بر اثر این بیماری وفات می کند، کسی را به نزد عایشه همسر پیامبر صلی الله علیه وسلم فرستاد که از ایشان اجازه بگیر که در خانه ی وی، در کنار رسول خدا صلی الله علیه وسلم دفن شود. عایشه رضی الله عنها فرمودند: بله اجازه دارند. در این جا برای یک قبر جا هست و من دوست داشتم که خودم در آن دفن شوم، ولی تو را بر خودم ترجیح می دهم.

[در مورد چگونگی خاکسپاری حسن بن علی – رضی الله عنه -، روایات ضعیفی نقل شده و این فرصت را در اختیار غرض ورزان قرار داده است که با سوءاستفاده از این روایات ضعیف، در جهت اهداف شوم خویش، دسیسه نمایند و به طرح مسایلی بی اساس و دروغین بپردازند. چنان‌که ادعا کرده‌اند که ام المؤمنین عایشه ی صدیقه رضی الله عنها، از خاکسپاری حسن – رضی الله عنه – در کنار رسول خدا – صلى الله علیه وسلم – و ابوبکر و عمر رضی الله عنهما جلوگیری کرده و گفته است: ”نفرِ چهارمی، اینجا دفن نخواهد شد؛ زیرا اینجا خانه‌ی من است که رسول خدا – صلى الله علیه وسلم – در دوران حیاتش، آن را به من داد.“ این روایت، صحیح نیست و سندش، مجهول می‌باشد. (سیر أعلام النبلاء: ۳/ ۲۷۶؛ به نقل از سیرت حسن از دکتر صلابی)

دفن حسن رضی الله عنه در کنار رسول خدا صلی الله علیه وسلم با مخالفت برخی مواجه شد و طبق وصیتی که نموده بود، به خاطر مخالفت و احتمال درگیری، جنازه ی ایشان در قبرستان بقیع دفن شد.]

نویسنده: شیخ عادل یوسف العزازی
ترجمه : عبدالستار حسین بر