روز عاشورا در آموزه‌های اسلامی از جایگاه بسیار بالا و والایی برخوردار است. پیشینهٔ عظمت و جایگاه بلند عاشورا، ریشه در آفرینش آسمان‌ها و زمین دارد و وابسته به هیچ رخداد تاریخی نیست، بلْ رخدادهای تاریخ مفتخر و مدیون این روز بزرگ‌اند. از این‌که بگذریم در فضایل این روز بزرگ، روایتی از رسول‌خدا صلی‌الله علیه […]
روز عاشورا در آموزه‌های اسلامی از جایگاه بسیار بالا و والایی برخوردار است. پیشینهٔ عظمت و جایگاه بلند عاشورا، ریشه در آفرینش آسمان‌ها و زمین دارد و وابسته به هیچ رخداد تاریخی نیست، بلْ رخدادهای تاریخ مفتخر و مدیون این روز بزرگ‌اند.
از این‌که بگذریم در فضایل این روز بزرگ، روایتی از رسول‌خدا صلی‌الله علیه وآله وسلم با این مضمون آمده است: «مَنْ وَسَّعَ عَلى عَيالِهِ يَوْمَ عاشُوراء لَمْ يَزَلْ فِي سَعَةً سائِرَ سَنَتِهٖ»؛ هرکس بر اهل و عیالش در روز عاشورا خوب انفاق کند، طول سال در توانگری خواهد بود.
اگرچه دربارهٔ سند این حدیث کلام است و برخی از محدثان آن را ضعیف گفته‌اند اما امام مناوی رحمه‌الله در ‘فیض‌القدیر’ می‌نویسد: صحابی بزرگوار حضرت جابربن‌عبدالله رضی‌الله عنه فرموده است: «جَرَّبناهُ فَوَجَدناهُ صَحِيحاً»؛ این عمل را تجربه کردیم و درستش یافتیم.
و امام سفیان‌بن‌عُيَينه می‌فرماید: «جَرَّبناه خَمسِين أو سِتِّين سَنة»؛ پنجاه یا شصت سال این عمل را تجربه کردیم.
و امام ابن حبيب مالكی می‌سراید:
قال الرسول صلاة الله تشمله /٭/ قولا وَجَدنا عَليه الحَقَّ والنُّورا
مَن باتَ في لَيلِ عاشوراء ذا سعة /٭/ يَكُن بِعيشته في الحول مَجبورا
امام مناوی رحمه‌الله در پایان این سروده می‌نویسد: «فَهذا مِن هذا الإمامِ الجَليل يَدُلّ عَلى أنَّ لِلحَدِيث أصْلاً»؛ این سخن سترگ از چنین امام بزرگی، دلالت بر درستی و اصالت حدیث دارد.
افزون بر این فقیهان و امامان مطرح چهار مذهب بر مستحب بودن فراخی نمودن در نفقه بر اهل‌وعیال در این روز اتفاق دارند؛
چنان‌که علامه صاوی مالکی در حاشیهٔ ‘الشرح الصغیر’ و علامه بهوتی حنبلی در شرح ‘منتهى الإرادات’ می‌نویسند: «وَيَنْدُبُ فِي عاشُوراء التَّوسِعة عَلى الأهْلِ والأقارِبِ»؛ وسعت و فراخی‌نمودن بر خانواده و خویشاوندان در عاشورا مستحب است.
افزون بر این سليمان الجمل در حاشیه‌ای که بر کتاب ‘فتح الوهاب’ اثر زكريا انصاری شافعی دارد می‌نویسد: «…فَإن لَمْ يَجِدْ شَيئاً فَلْيُوَسِّع خُلُقَه ويَكُفَّ عَنْ ظُلمِه»؛ اگر چیزی برای خرج کردن بر اهل و عیال و خویشاوندان و فقیران در روز عاشورا نیافت، با آنان خوش برخورد کند و دست از ستم باز دارد.
علامه ابن عابدين حنفی نیز در رَدُّ المُحتار می‌نویسد: «نَعَم حَدِيثُ التَّوسِعة ثابِتٌ صَحِيحٌ كما قال الحافظ السيوطي في الدُّرَر…»؛ حدیث توسعه ثابت و صحیح است. والله أعلم.
هرگز از یاد و خاطرم نمی‌رود، روزی که استاد فرهیخته حضرت مولانا مفتی محمدرفیع عثمانی دامت‌معالیهم در درس صحیح مسلم فرمود: «بنده سال‌هاست که این حدیث را تجربه کردهام و در روز عاشورا به نفقهٔ خانواده و خویشاوندانم می‌افزایم حتی هر سال شهریهٔ استادان، کارکنان و طلاب دارالعلوم کراچی را در همین روز اضافه می‌کنم _والحمدلله_ برکات و آثارش را به چشم سر دیده‌ام.»
نگارنده نیز این عمل را تجربه کردهام و درستش یافته‌‌ام، شما نیز تجربه کنید.
نویسنده: ولی‌الله رفیعی _ گلستان
- منبع خبر : کانال تلگرامی نویسنده