گوشی‌های هوشمند و اینترنت از اختراعات مهمی هستند که بشر در این قرن به آنها دست یافته است و به وسیلهٔ آنها بسیاری از کارهای مردم آسان‌تر از قبل شده و می‌توان گفت اینها به ابزارهای بااهمیت زندگی روزانه تبدیل شده‌اند.
گوشی‌های هوشمند، اینترنت و شبکه‌های اجتماعی مانند بسیاری از پدیده‌های دیگر دارای پیامدهای مثبت و منفی هستند که با برنامه‌ریزی و بالا بردن سطح آگاهی عمومی می‌توان از آثار و دستاوردهای مثبت آنها بهره گرفت و پیامدهای منفی را به حداقل رساند، اما در این میان جنبه‌های غیر مفید و منفی آن بیشتر است؛ همانطور که الله تعالى در قرآن در مورد شراب و قمار می‌فرماید: ﴿قُلْ فیهِما إِثْمٌ کَبِیرٌ وَ مَنافِعُ لِلنَّاسِ وَ إِثْمُهُما أَکْبَرُ مِنْ نَفْعِهِما﴾، با در نظرداشتِ مفهوم آیه می‌توان گفت: وقتی جنبه‌های غیر مفید این ابزارها بیشتر است، دوری از آنها بهتر است.
متأسفانه آنچه امروزه بسیار محسوس است این است که اعتیاد به کار با گوشی هوشمند به سرعت در حال افزایش است و با وجود اهمیت تلفن همراه در زندگی روزمره، بسیاری از اقشار مختلف جامعه به طرز بی‌رویه‌ای ازآن استفاده می‌کنند و این امر زندگی شخصی آنها را نیز تحت تأثیر قرار داده است.
در این مقالهٔ کوتاه می‌خواهم برخی از آثار منفی این ابزارها را برای خوانندگان به نگارش درآورم: یکی از نگران کننده‌ترین خطرات و بلاهای استفاده از گوشی‌های هوشمند کاهش روابط خانوادگی و اجتماعی است و می‌توان گوشی‌های هوشمند را البته به همراه اینترنت یکى از عوامل فروپاشی روابط خانوادگی و دوستانه نام برد.
افراط در استفاده از اینترنت، حتىٰ روابط چهره به چهره را که موجب صفا و صمیمیت میشود، از بین برده است. در بسیاری از جمع‌ها خصوصاً جمع خانواده و دوستان می‌بینیم که بسیاری از افراد سر در گوشی و مشغول اینترنت و فضای مجازی هستند و هیچ‌گونه توجهی به افرادی که در کنارشان حضور دارند، ندارند. این عمل و بى‌توجهى آنان باعث از بین رفتن محبت بین افراد، ناراحتی از یکدیگر و گاهی منجر به بروز اختلاف میشود.
تأثیر موبایل بر روابط خانوادگی بسیار ویران‌کننده‌تر از چیزی‌ست که تصور می‌کنید؛ یک نظرسنجی جدید در آمریکا نشان می‌دهد که ٩٥ درصد از کاربران، در نشستهای اجتماعی و خانوادگی از گوشی هوشمند استفاده می‌کنند و حین کار نیز از هر ۱۰ نفر، هفت نفر به سراغ گوشی خود می‌رود.
سید حسن موسوی چلک رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران می‌گوید: استفاده بیش از حد از شبکه¬ ای اجتماعی در محیط خانواده با کاهش سطح ارتباطات عاطفی، میزان گفتگو در خانواده را حتی از ١٥ دقیقه در روز هم کمتر کرده است. ضمن اینکه استفادهٔ نادرست از این امکانات باعث از بین رفتن بسیاری از حریم‌ها در خانواده‌ها شده و حتیٰ در مواردی منجر به بروز اختلافات تا سرحد طلاق و جدایی نیز شده است. (سایت خبرگزاری صدا و سیما، مقاله فریفته هدایتی با موضوع تأثیر شبکه¬های اجتماعی و فضای مجازی بر روابط اعضای خانواده)
طبق تحقیقی دیگر ٥٦ درصد آمار طلاق، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به فضاى مجازى ارتباط دارد.
همه وابستهٔ دنیای مجازی شده‌ایم /❊/ مات و مبهوت بر این شعبده‌بازی شده‌ایم
همه در جمع، ولی تک به تک و تنهاییم /❊/ دور و نزدیک چونان خط موازی شده‌ایم
چشم‌ها دوخته بر صفحهٔ گوشی است فقط /❊/ سنگدل با خودمان، هیتلرِ نازی شده‌ایم
متأسفانه این چیز در فضاهای آموزشى و علمی هم رسوخ پیدا کرده و بسیار مشاهده میشود که اهل علم (دانشگاهی و حوزوی) وقت ارزشمند خویش را که باید در راه علم صرف کنند، به مشغولیت با موبایل و اینترنت ضایع می‌کنند، البته کسانی که از این ابزارها در راه درست و نفع‌رسانی امت اسلامی استفاده می‌کنند، مستثنىٰ هستند. بعضاً مشاهده شده که برخی دانش‌آموزان، دانشجویان و طلاب مدارس دینی در مدرسه، دانشگاه و حوزه به هنگام درس با گوشیِ خود مشغول‌اند و این باعث تأسف است که دشمن تا این حد موفق شده که جوانانِ ما را از علم بهترین سرمایهٔ انسان است، دور کرده و به سوی جهالت و گمراهی بکشاند.
پس بیاییم اى دوستان مشغولیت به موبایل و اینترنت را کمتر کرده و از فضاى مجازى به فضاى حقیقى پیوسته و از دوستان مجازى به خانواده و دوستان حقیقى‌مان بیشتر از قبل اهمیت بدهیم؛ زیرا خانواده و دوستان حقیقى هستند که درحقیقت به دردمان می‌خورند.
یکی دیگر از جنبه های منفی گوشی های هوشمند و اینترنت استفاده نادرست و غیر شرعی آن است:
بسیاری از مردم به جای اینکه از گوشی هوشمند در نیازهای ضروری و برای پیشرفت خود و ترویج احکام اسلامی و دفاع از اسلام استفاده کنند، از آن در ترویج و انجام افعال غیر مشروع و حرام استفاده می‌کنند که این چیز قطعاً حرام و ناجایز می‌باشد.
حضرت شیخ الاسلام مفتی محمّد تقی عثمانی – حفظه الله – می‌فرماید: «امروزه با وجود این موبایل‌ها که منبع فحّاشی و ابتذال هستند، نیازی به رفتن به سینما نیست! زیرا تمام این فیلم‌ها در جیب شخص موجوداند، لذا گرچه کسی به سینما هم نرود، اما چون ابتذال در موبایلش هست، دنیایی از خرافات در گوشی او است، این شخص تک و تنها در اتاق شخصی خود نشسته است، از هیچ‌کس شرم و حیا نمی‌کند. اگر خوف و ترس الهی در دلش نباشد و خداوند را حاضر و ناظر بر اعمال خود نداند، مبتلا به گناه میشود.»
مضرات دیگر استفادهٔ بیش از حد گوشی‌های هوشمند به صورت تیتروار:
١. حافظه را ضعیف می‌کنند؛ گوشی‌های هوشمند، باعث می‌شوند که ما برای یادآوری همه چیز به آنها تکیه کنیم و خودمان را اذیت نکنیم که چیزی را به خاطر بسپاریم، این امر گاهی سبب بیماری آلزایمر هم میشود.
۲. روی قدرت بینایی اثر منفی دارند؛ تحقیقی در سال ۲۰۱۴ توسط چشم پزشکان مستقل، به این نتیجه رسيده است که یک طول موج مشخص از نور منتشر شده از صفحهٔ تلفن‌های همراه و تبلتها، به طور بالقوه برای پشت چشمهای ما خطرناک و سمی است؛ استفادهٔ بیش از حد از ماهیچه‌های چشم، زمانی که برروی صفحه تمرکز کرده‌ایم، باعث سردرد میشود و تمرکز شدیدی که به اشیاء کوچک می‌کنیم، مثلاً زمانی که فیلمهای یوتيوب را در موبايل تماشا می‌کنیم، باعث می‌شوند که کمتر پلک بزنیم و باعث خشکی چشم میشود.
۳. به ستون فقرات و ساختمان عضلانی ما آسیب می‌زنند؛ پیام دادن یک نمای جدید از زندگی ما است ؛ تحقیقات، نشان می‌دهد که تنها ١٥ درجه خم کردن سر ، در زمان پیام دادن ، مساوی با این است که ٢٧ پوند بار بر روی گردن قرار داده‌ایم و زمانی که روزانه این کار را ادامه دهیم، باعث خمیدگی وحشتناک و گاهی غیر قابل بازگشت ستون فقرات میشود.
٤. ضایع کردن وقت و اشتغال به لغویات؛ وقت نفیس‌ترین و گرانبهاترین هستيِ انسان است؛ زیرا وقت ظرف هر عمل، تلاش و هر چیزی است که انسان به دست می‌آورد. در حدیث شریف آمده است: «مِنْ حُسْنِ إِسْلَامِ المَرْءِ تَرْكُهُ مَا لَا یَعْنِیْهِ» (ترمذی)؛ طبق این حدیث شخص مسلمان از لغویات و تلف کردن وقت خود در لغویات پرهیز کند.
۵. کم‌خوابی و بی‌خوابی؛ کم‌خوابی و بی‌خوابی به طرز فوق‌العاده‌ای به سلامتی، فعالیت و ایمنی ما آسیب می‌رساند به طوریکه متخصصان یکی از دلایل سرطان را در برخی موارد نداشتن خواب کافی عنوان می‌کنند. برخی از محققان برای کم خوابی بیش از ٢٥ ضرر ذکر کرده‌اند.
۶. پیدا کردن مشکل اعصاب و روان و ضررهای بسیارِ دیگر که به علت طولانی شدن مقاله از ذکر آنها صرف نظر شد.
با توجه به پیامدهای منفی این ابزارها که در بالا ذکر شد، باید استفاده از آن را تا حد توان کمتر کرده و وقت خود را کمتر از قبل با این دو ابزار بگذرانیم و با برنامه‌ریزی در وقتی مشخص از آن استفاده کنیم تا بتوانیم از وقت گرانبهای خویش در کارهای دیگر از قبیل تعلیم و تعلم، مطالعه کتب علمی، نویسندگی و… استفاده کرده و هم از ضررهای فضای مجازی در امان باشیم و هم کار مفیدی برای خود و جامعه انجام داده باشیم.
محمد
تاریخ : 22 - آذر - 1400
خوبی بدی داره طریقه استفاده رو باید بدونی خدا رو شکر برای ما یک معمته