معناي « وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ»  « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا » ﴿۵۹ نساء﴾ اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر [حکّام مسلمان و […]

معناي « وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ»

 « يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَأَطِيعُوا الرَّسُولَ وَأُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَيْءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَالرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الْآخِرِ ذَلِكَ خَيْرٌ وَأَحْسَنُ تَأْوِيلًا » ﴿۵۹ نساء﴾
اى كسانى كه ايمان آورده‏‌ايد خدا را اطاعت كنيد و پيامبر و اولياى امر [حکّام مسلمان و عادل] خود را [نيز] اطاعت كنيد، پس هر گاه در چيزي نزاع کرديد اگر به خدا و روز بازپسين ايمان داريد آن را به خدا و پيامبر عرضه بداريد اين بهتر است [در دنيا به اعتبار امنيت و سکون] و نيك‏فرجام‏تر است [ در آخرت به اعتبار نجات].

 برخي فکر مي‌کنند که بين «أولى الامر» و غير معصوم نسبت تضاد و تنافي وجود دارد از اين رو مصداق آن را فقط أئمه معصومين می‌دانند! و طوری سفسطه می‌کنند که انگار بين اولي الامر و معصومين نسبت تساوی وجود دارد!
اين ادعا مثل آن است که کسی بگويد: بين حيوان و غير انسان نسبت تضاد و بين حيوان و انسان نسبت تساوی است!

عصمت نزد اهل سنت از خصوصيات پيامبران است و هيچ کس غير از انبياء معصوم نيستند؛ بنابرين نزد ما بين پيامبر و معصوم نسبت تساوي وجود دارد؛ چون مصاديق آن دو کاملا مشترک‌اند.

 اطاعت از شخص معصوم در کلمه «واطيعوا الرسول» ذکر شده است؛ اگر قرار بر اين است که مراد از اولي الامر ائمه معصومين باشند پس در يک جمله کوتاه مي‌فرمود: «اطيعو الله واطيعوا المعصومين» تا شامل رسول و أئمه باشد؛ اما کلمه « الرسول» را مفرد آورد تا بيانگر اين باشد که در دين اسلام يک نفر معصوم ديني داريم!

 پيش از اين آيه کريمه، الله فرايض حکّام اسلامي و احکام سلطاني و سياست مدنيه را بيان فرموده و در اين آيه نخست به اطاعت از اصول دين يعنی کتاب و سنت امر شده، سپس فرايض رعيت و حقوق حکّام را بيان فرموده است؛ يعني در امور دنيايي و سياسي به تبعيت از حکّام امر شده و با قيد «منکم» واضح گردانده که حکّام مسلمان و عادل مراد هستند.
البته ضمناً امامان مجتهد و دعوتگران راستين از آنجايي که حکم الله و رسول را تبيين مي‌کنند جزو « اولي الامر» هستند.

باز مي‌فرمايد: اگر در امري [با خود يا حکام ] نزاع کرديد راه دفع نزاع اين است که قرآن و سنت را حَکَم قرار دهيد.
جالب اينجاست که در منازعات، حکميت الله و رسول ذکر شده نه اولي الامر؛ زيرا آنان معصوم نيستند که قانون گذار باشند بلکه مجری قانون الله و رسول‌اند.

✍🏻 عبدالحكيم سيدزاده