قلم و نگاشتن، در هر روزگاری، از ابزار تأثیرگذار و ماندگار نیایش‌گران حق، برای دست‌یازی به اهدافِ افراخته و رفیع بوده است. سوگند خداوند در قرآن کریم به اولین مخلوق خود، به نام قلم و سطرها و کلماتی که از نوک آن بر صفحهٔ کاغذ نقش می‌بندد، گویاترین شاهد بر‌جایگاه والا و رسای آن است. قلم بارزترین و ماندگارترین وسیله، برای بیان افکار و اندیشه‌های انسانی‌ست. قلم، سُنبل تفکر و آگاهی‌های بشر است. حقیقتاً سر‌چشمهٔ تمامِ تمدن‌های انسانی، تکاملِ دانش‌ و بیداری اندیشه‌ها به شمار می‌آید.

بی‌‌گمان توسعۀ فرهنگ‌ها، برجستگی میان ملت‌ها و مزایای علمی، دینی، ادبی و فکری که جهان امروزی از آن برخوردار است، مرهونِ جوهر قلم و نویسندگان دیروز است. با جوهر قلم، رازها و اندیشه‌های درونی ظهور و هر آنچه در ذهنِ پیچیدهٔ انسان نقش بسته، به بیرون تراوش می‌کند.

واژگان کلام با سپری‌شدن عصر‌ها، به خود رنگ کهنگی می‌گیرد و دشوار است به سادگی ادعای ثبوت کند، مگر با ملازمت قلم. آنچه فرهنگ‌ها را تا امروز، تحت لوای تازگی بودن قرار داده، و موجب گشته است تا تعالِی و رشد تمدن‌ها، اندیشه‌ها و فرهنگ‌ها به‌چشم آید، باز هم به قدرت قلم برمی‌گردد. ماندگاری علوم و انتقال آن از نسلی به نسلی دیگر، رسیدن پیام مکتب‌ها و تمدن‌ها به انسان‌های آینده و سرانجام تکامل اندیشه‌ها در طول قرونی که اندیشمندان هیچ‌گاه یکدیگر را ندیده‌اند، تنها با معجزهٔ قلم امکان‌پذیر است.

نویسندگان به وسیلهٔ قلم می‌توانند رسالت و پیام هدایت و نجاتی را که از مشکاتِ نبوت به آن‌ها رسیده، تقدیم جهانیان کنند. همچنین می‌توانند داشته‌های‌شان را بهتر بیان کنند و ناگفته‌های‌شان را در قالب کلمات ثبت کنند. اقتدار و تداومِ دین بر دو اصل «قلم» و «شمشیر» استوار است.

برای نویسندگان و قلم به دستان، همین افتخار بس است که خداوند به قلم سوگند یاد کرده است: ﴿ن وَالْقَلَمِ وَمَا يَسْطُرُونَ﴾؛ سوگند به قلم و آنچه می‌نویسد.

قلم، حافظ علوم و دانش‌ها، پاسدار افکارِ اندیشمندان، حلقهٔ اتصال فرهنگ‌ها و اندیشه‌ها و پل ارتباطی زندگی گذشته‌ و آیندهٔ بشر است؛ حتّیٰ ارتباط آسمان و زمین نیز از طریقِ لوح و قلم حاصل شده است. قلم ابزاری است که انسان‌های جدا از هم، از نظر زمان و مکان را با هم پیوند می‌دهد؛ طوری که همهٔ متفکران و اندیشمندان اعصار گذشته را که در تمام نقاط زمین به سر می‌بردند، در یک کتابخانهٔ عظیم گرد هم می‌بینیم. نویسندگان گذشته توانستند به وسیلهٔ قلم، ما‌جرای زندگی‌شان را بر صفحات، حک کرده و سطوری بر صفحهٔ کاغذ و شبیه آن به یادگار بگذارند.

قلم ، هدایت‌گرِ عقل‌ها، مغزها و ملت‌هاست. قلم ترسیم کنندهٔ خطوط فکری، سیاسی، اجتماعی و ادبی است.

قلم وسیلهٔ تجلّی خدا در آفرینش، مشیّت او در تصویر و ترسیم و تقدیر عالم و ترجمان حقایقِ عالم و غیب الغیوب و غیب المکنون و… است.

قلم گر به دست نداری بدان

زقوم و قبیله‌ات نماند نشان

نویسنده: امان الله مخدومی