سنت آنلاین

واقعه‌ی کربلا، یکی از اتفاق‌های بسیار تلخ تاریخ اسلام است که در آن بسیاری از وابستگان به خانواده‌ی نبوت، جام شهادت را نوشیدند. عثمان بن علی نیز یکی از شهدای بنی هاشم در واقعه‌ی کربلای سال ۶۱ هجری بود.

پدر عثمان:

پدر ایشان علی بن ابی طالب رضی الله عنه بود که یکی از بزرگان اسلام و خلیفه‌ی چهارم مسلمان محسوب می‌شود. از این جهت عثمان، برادر حسن و حسین رضی الله عنهما می‌باشد.

مادر عثمان:

ام البنین فاطمه دختر حزام بن خالد بن جعفر بن ربیعه بن وحید بن عامر بن کعب بن کلاب کلابی (متولد سال ۵ هجری)، بعد از وفات فاطمه بنت النبی صلی الله علیه وسلم، با پیشنهاد عقیل بن ابی طالب، به ازدواج امیرالمؤمنین علی رضی الله عنه درآمد و از بطن وی چهار پسر ایشان به اسامی: عبدالله، جعفر، عباس و عثمان متولد شدند.
خانواده‌ام البنین به شجاعت و دلاوری در میان عرب‌ها مشهور بود.
ام البنین در سال ۶۴ هجری در مدینه وفات کرد و در قبرستان بقیع به خاک سپرده شد.

علت نام‌گذاری به عثمان:

ابوسعید خدری می‌گوید: روزی جوانی را دیدم که موهای بلندش بر شانه‌هایش افتاده بود، خدا می‌داند که تا به حال مشکوکم که او پسر بود یا دختر، بعد از آن، نوجوان زیباتری را که کنار علی نشسته بود، دیدم و پرسیدم: خداوند تو را عافیت دهد! این نوجوان کیست؟

گفت: این عثمان بن علی است که او را با نام عثمان بن عفان نامیده‌ام، پسر دیگری دارم که نامش را عمر بن خطاب گذاشته‌ام و پسر دیگری دارم که به نام عباس عموی پیامبر – صلى الله علیه وسلم – نام‌گذاری کرده‌ام و یکی دیگر را به نام بهترین مخلوقات، محمّد – صلى الله علیه وسلم – نامیده‌ام و حسن و حسین و محسن را رسول الله – صلى الله علیه وسلم – نام‌گذاری کرد، و برای آن‌ها عقیقه ذبح کرد، سرشان را تراشید و به وزن موی آن‌ها صدقه بخشید و دستور فرمود که برای ایشان نام انتخاب و آن‌ها را ختنه کنیم . (المختصر من کتاب الموافقه/۱۴۱؛ تاریخ دمشق لابن عساکر؛ الریاض النضره فی مناقب العشره لمحب الطبری:۲۱۸/۱)

حضور در کربلا:

عثمان بن علی به همراه برادرانش، در رکاب حسین بن علی رضی الله عنهما به از مکه به سمت کوفه حرکت کرد، تا بتواند در خدمت برادرش باشد.

رد امان‌نامه‌ی شمر:

به هنگامی که یاران حسین بن علی رضی الله عنه مورد محاصره کوفیان قرار گرفته‌ بودند، شمر بن ذی‌الجوشن کلابی که ام البنین دختر حزام عمه‌اش بود، برای عبدالله، جعفر، عباس و عثمان که پسرعمه‌هایش بودند، از ابن زیاد درخواست امان کرد. ابن زیاد هم تقاضای ایشان را قبول کرد، چنان‌چه او در میدان کارزار هر چهار برادر را خواست و گفت: شما از جهت مادر، برادران من هستید، لذا به شما امان داده خواهد شد.
اما ایشان در جواب گفتند: حیف، صد حیف بر تو! که ما را امان می‌دهی و به فرزند رسول خدا صلى الله علیه وسلم امان نمی‌رسد. (تاریخ الامم: ج ۶، ص ۲۳۶-۲۳۷، الکامل: ۴۵۶/۵، البدایه والنهایه: ۶۸۲/۵، المنتظم: ۳۳۷/۵).
در تاریخ طبری و تاریخ کامل نقل شده است که عبدالله بن ابی‌محل بن حزام بن خالد – برادرزاده‌ی ام البنین بنت حزام – بود که از ابن زیاد برای فرزندان ام‌البنین امان خواست، نه شمر.

نبرد عثمان در عاشورا:

در روز عاشورا، عباس بن علی، خطاب به برادرانش عثمان، عبدالله و جعفر گفت: بر دشمنان حمله نمایید. عثمان بن علی با شجاعت به لشکر کوفیان حمله کرد.

شهادت عثمان:

عثمان بن علی، پس از نبرد شجاعانه با لشکریان کوفه، سرانجام توسط خولى بن یزید الاصبحی مورد اصابت تیر قرار گرفت و پس از آن مردی از بنی أبان بن دارم بر وی حمله برد و او را به شهادت رساند و سرش را برید و آورد.
و این واقعه در دهم محرم سال ۶۱ هجری اتفاق افتاد.
گویند که عثمان به هنگام شهادت ۲۱ سال داشت. رحمه الله تعالى

نویسنده: عبدالستار حسین‌بر