یکی از معضلات خانوادگی غارت ارث است، بسیاری از وارثان حرامخور و گرگ در پوستین میش، حق الارث یتیمان و خواهران ناتوان را اختلاس میکنند. به طور تمهید میگویم: خداوند سبحان مهربانتر و دادگرتر و قانوندانتر از بشر است، ازین رو جهت تنظیم پیوند خانوادگی و سر و سامان بخشیدن به روابط و ضوابط میراث […]
یکی از معضلات خانوادگی غارت ارث است، بسیاری از وارثان حرامخور و گرگ در پوستین میش، حق الارث یتیمان و خواهران ناتوان را اختلاس میکنند.
به طور تمهید میگویم:
خداوند سبحان مهربانتر و دادگرتر و قانوندانتر از بشر است، ازین رو جهت تنظیم پیوند خانوادگی و سر و سامان بخشیدن به روابط و ضوابط میراث به افراد خانواده سفارش نموده که چطور ارث را تقسیم کنند. سراسر قوانین ارث از سوی خدا آمده است نه فقهای اسلام.
غارتگران خانواده همان دزدان و اختلاسگران ارثاند؛ آنان که سهم برادران یتیم و خواهران ضعیف را بسان شیر مادر برای خود حلال میپندارند و میخورند؛ فرار از تقسیم میراث, فرار از قرآن و احکام الله به حساب میآید، سهلانگاری در تقسیم ارث؛ یعنی سودجویی؛ یعنی غارتگری، بدترین و بیشرمانه ترین غارت، غارت از خانواده و فامیل درجه یک است.
شاعر عرب زبان میگوید:
وَظُلمُ ذَوِی القُرْبَى أَشَدّ مَضَاضَةً على الْمَرْءِ مِنْ وَقعِ الْحُسامِ المهنّدِ
اغلب این غارتگران فرزندان ارشد خانوادهها هستند و چه بسا ممکن است برادر کوچکتر یا خواهر یا عمو و غیره باشند.
دزدان ارث، فکر نکنند که با زور و زرنگی مالی مفت و بیصاحبی را نوشجان میکنند؛ بلکه اینها صد درصد حرام خوار، خائن، ظالم، بیپروا به احکام الله، حارص، دنیا پرستاند بهسان گرگهای درنده، خانواده را میدرند و چون عقاب فرصت طلب، اموال خواهران را میقاپند؛ و میخواهند با نقشه مخفیانه میراث را ببلعند بدون اینکه مردم متوجه شوند و خانواده و فامیل آنان را ملامت نمایند.
فساد اینها از آسیبرسانی گرگ بدتر است؛ پیامبر میفرماید:«مَا ذِئْبَانِ جَائِعَانِ أُرْسِلاَ فِى غَنَمٍ بِأَفْسَدَ لَهَا مِنْ حِرْصِ الْمَرْءِ عَلَى الْمَالِ وَالشَّرَفِ لِدِینِهِ» [سنن الدارمی (ج ۲ / ص ۳۰۶)]
وای بر تو ای فرزند ارشد که از یک طرف خود را پدر خانواده میپنداری و از طرفی دزد میراث هستی و به جای آنکه از جیب خود به مادر و برادران یتیم و خواهران ضعیف مایه بذاری، سهم آنان را از مرده اختلاس میکنی؛ این را بدان که تو بدترین نامرد هستی که جیب مادر و خواهر و یتیمان را میزنی. تو در واقع آتش جهنم میخوری، الله تعالی میفرماید: «وَلْیخْشَ الَّذِینَ لَوْ تَرَكُوا مِنْ خَلْفِهِمْ ذُرِّیةً ضِعَافًا خَافُوا عَلَیهِمْ فَلْیتَّقُوا اللَّهَ وَلْیقُولُوا قَوْلا سَدِیدًا. إِنَّ الَّذِینَ یأْكُلُونَ أَمْوَالَ الْیتَامَى ظُلْمًا إِنَّمَا یأْكُلُونَ فِی بُطُونِهِمْ نَارًا وَسَیصْلَوْنَ سَعِیرًا»
کسانی که اگر فرزندان ناتوان از خود برجای بگذارند درباره آنان نگرانند ( از ستم به فرزندان یتیم دیگران ) بترسند! و از الله پروا کنند و با آنان سخنی درست بگویند! بهراستی كسانی كه اموال یتیمان را بهناحق میخورند، جز این نیست که آتشی را در شکمهای خود فرومیبرند! و ( در روز قیامت ) به آتشی شعلهور خواهند سوخت.
آتشی که پوست بدن را بریان ورودهها را تکه تکه میکند.
ای پدرانی که دلهای نازك و تپنده نسبت به فرزندان کوچك خود دارید، مبادا بال و پر فرزندان درمانده و ناتوان دیگران را با ندادن ارث بشکنید.
قانون ارث
از آنجاكه خدا روزی رسان همگان و تقسیم کننده رزق میان همه است از این رو تقسیم کننده میراث در میان آنان هم اوست. خطاب به بشر میفرماید؛ «یوصِیكُمُ اللَّهُ فِی أَوْلادِكُمْ لِلذَّكَرِ مِثْلُ حَظِّ الأنْثَیینِ»
الله درباره ( رعایت سهم ارث) فرزندانتان به شما سفارش میکند (بدانید) سهم پسر به اندازه سهم دو دختر است.
مسلمان را نسزد که بگوید: خودمان به مصلحت خودمان آشناتریم! این سخن گذشته از این که باطل و پوچ است، پررویی, بیشرمی, خودخواهی و در برابر دستور الهی لاف زدن است.
در زمان جاهلیت و فرمانروایی شرک وکفر ، مقتدرترین افراد خانواده و پسران بزرگتر، ترکه میت را غارت میکردند، ازین رو زنان و کودکان در آن محیطها از ارث محروم بودند.
مسلمان امروزی میگوید: نیاز نیست که حق الارث بچههای شیرخوار و خواهران را تفکیک کنیم، زیرا ما خود سرپرست آنها هستیم و برای روز مبادا به کارمیآیم. این منطق همان منطق جاهلیت است؛ که میگفتند: بچههای شیرخوار و دختران در راه بدست آوردن مال آن هیچ رنجی نکشیده اند؟ اما ما پسران ارشد دستیار پدرانمان بودیم و با تلخیهای زندگی آنان همراه بودیم. این امروزی ها با دیروزیهای عصر جاهلیت در مالپرستی و بیادبی نسبت به حکم خدا برابرند!
پیامدهای فرار از تقسیم ارث
ای پسران ارشد! بدانید که پیامد اطاعت از خدا و پیامبرش در اجرای مقررات ارث، بهشت جاودان و رستگاری و پیروزی است. از جهت دیگر تجاوز از این مرزها و سركشی از فرمان الهی، آتش دوزخ و پیوسته ماندگاری در آن و عذاب خواركننده را بدنبال دارد؛ الله در پایان احكام ارث میفرماید:
«تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ وَمَنْ یطِعِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ یدْخِلْهُ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الأنْهَارُ خَالِدِینَ فِیهَا وَذَلِكَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ. وَمَنْ یعْصِ اللَّهَ وَرَسُولَهُ وَیتَعَدَّ حُدُودَهُ یدْخِلْهُ نَارًا خَالِدًا فِیهَا وَلَهُ عَذَابٌ مُهِینٌ»
آنها احکام الهی هستند و هر که (با رعایتشان) از الله و پیامبرش پیروی كند، خدا او را به باغهایی ( در بهشت ) وارد میکند كه از زیر(درختان) آنها رودبارها روان است و در آن ماندگارند، این همان پیروزی بزرگ است. و هر كه از خدا و پیامبرش نافرمانی كند و از مرزهای او تجاوز نماید، او را به آتشی وارد میکند كه در آن ماندگار است و عذابی خواركننده دارد. ( نساء/۱۳)
ای بزرگان خانواده! متوجه باشید که ریشهی اختلافات خانوادگی و علت فروپاشی خانواده و قطع صله رحمی و قهر کردن برادران و خواهران از یکدیگر و به تبعیت از آنان بریدن نسل آنها از یکدیگر بر اثر تقسیم نکردن میراث است؛ پیامبر صلی الله علیه وسلم میفرماید: «لاَ یدْخُلُ الْجَنَّةَ قَاطِعُ رَحِمٍ» [سنن أبی داود (ج ۲ / ص ۶۰)]
ای کسی که سهم خواهر و برادر را از زمین میخوری بدانکه پیامبر صلی الله علیه وسلم فرموده است: «مَنْ ظَلَمَ قِیدَ شِبْرٍ مِنْ الْأَرْضِ طُوِّقَهُ مِنْ سَبْعِ أَرَضِینَ» صحیحالبخاری (ج ۳ / ص ۱۳۰)
کسی که به اندازهی وجبی از زمین ستم کند، آن تکه در قیامت تا هفت طبق زمین طوق گردن او میگردد!
ای کسی که میراث پدر را برای تنها بچههایت نگه میداری! بدان که خواهرانت هم بچه دارند و بدان که برادران یتیمت روزی پدر میشوند و آنان هم برای تحصیلات و ازدواج خود میراث میخواهند.
ای دزد ارث! تو که بقیه برادران و خواهرانت ارث نمیدهی یا خدا و حکم او را قبول نداری، یا آنکه آنان را اصلاً برادر و خواهر و فرزند و پدر و مادر خود نمیدانی یا اینکه او را کافر میدانی؛ همانگونه که تو از آنان انتظار برادری و خواهری داری, بدان که آنان هم از تو انتظار برادری دارند نه انتظار سرقت و غارت ارث.
هرگز بهانه نتراش که خواهر شوهرش غریبه است یا شوهرش پولدار است یا او به خانهی بخت رفته است و…بهانهها را کنار بزن و دل از مال یتیمان و خواهران ببر!
هرگز نگو که این یتیمها را من بزرگ کردم، آنان از سهم خود بیشتر خوردند؛ اگر در واقع چنین است کاملاً با آنها تسویه حساب کن تا بدگمانی پیش نیاید، مستقیماً و صراحتاً آنان شاید شرم کنند و از تو میراث مطالبه نکنند؛ اما تو باید مال آنان را از مال خود جدا کنی! بدان که تو بدهکاری مگر کسی که حق خود را بنابر شرم و احترام به صراحت طلب نمیکند، حق او معاف میگردد!
هرگز چنین تصور نکن که آنها ارث پدر را به تو بخشیدند؛ تو حق آنان را بده و تفکیک کن اگر پس از آن به تو تقدیم کردند نوش جانت!
اگر برادران یا خواهرانت میراث خواستند نه اینکه ناراحت نشو و گله نکن که از من مال میخواهند و فلان و فلان بلکه استقبال کن که خیر دنیا و آخرت تو در آن است؛ و تباهی تو در خوردن ارث است؛ پیامبر میفرماید: «إنی أخرج حَقَّ الضعیفَینِ»؛ قطعا من در مورد حق دو گروه ناتوان یتیمان و زنان سختگیری میکنم.
ای غارتگر خانواده! خود را به جای آن خواهرت فرض کن خود را به جای برادر یتیمت فرض کن که میراثش را زهرمار میکنی.
بدان که خودت هم میمیری و گرگانی بسان تو ارث یتیمانت را میدزدند و مال آنان را میخورند.
بدان که اگر امروز زور تو به یتیمان و زنان میرسد، زور خدا از تو بیشتر است، دیر گیرد سخت گیرد مر تو را؛ پیامبر میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ لَیمْلِی لِلظَّالِمِ حَتَّى إِذَا أَخَذَهُ لَمْ یفْلِتْهُ» به راستی الله ستمگر را مهلت میدهد، اما هنگامی که او را مواخذه کند رهایش نمیکند.صحیح بخاری (۴۶۸۶).
کوتاه سخن اینکه: اگر بازهم نمیخواهی که ارث را تقسیم کنی و هزار بهانه میتراشی بدانکه ایمانت مشکل دارد؛ «بِئْسَمَا یأْمُرُكُمْ بِهِ إِیمانُكُمْ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِینَ»؛ اگر مومن هستید بیگمان ایمانتان شما را به بد چیزی فرمان میدهد!
نویسنده: عبدالحکیم سیدزاده