نویسنده: عبدالستار حسینبر در زمان پیش از اسلام و صدر اسلام مردم برای مشخص کردن روزها و سالها، از مهمترین رویدادهایی که در جامعه آنان رخ داده بود، تاریخ را حساب میکردند که برخی از حادثهی فیل و بعضی از جنگهای فجار و…. سالها را بر میشمردند. ایرانیان و رومیان نیز تاریخهای خاص خودشان را […]
نویسنده: عبدالستار حسینبر
در زمان پیش از اسلام و صدر اسلام مردم برای مشخص کردن روزها و سالها، از مهمترین رویدادهایی که در جامعه آنان رخ داده بود، تاریخ را حساب میکردند که برخی از حادثهی فیل و بعضی از جنگهای فجار و…. سالها را بر میشمردند. ایرانیان و رومیان نیز تاریخهای خاص خودشان را داشتند و میطلبید تا مسلمانان نیز برای خویش تاریخی اختصاصی داشته باشند؛ اما در زمان پیامبر اسلام صلى الله علیه وسلم و حضرت ابوبکر صدیق رضی الله عنه این فرصت فراهم نیامد تا برای این موضوع چارهاندیشی شود.
زمانی که حضرت عمر فاروق رضی الله عنه به جای ابوبکر صدیق رضی الله به خلافت رسید، پس از گذشت حدود دو و نیم سال از خلافت، روزی سندی را به نزد ایشان آوردند که سررسید آن ماه شعبان بود. عمر فاروق رضی الله عنه پس از مشاهدهی آن، فرمود: منظور کدام ماه شعبان است؟ شعبان پارسال، یا امسال یا سال آینده؟
عمر رضی الله عنه برای حل این مشکل دستور داد که سران مهاجرین و انصار به مجلس مشورتی ایشان حاضر شوند و در این مورد بحث نمایند. پس آن که مشاوران ایشان گردهم آمدند، خطاب به آنان فرمود: برای مردم تاریخی را مقرر نمایید تا بر اساس آن کارهای خویش را تنظیم نمایند.
صحابه نیز در این مورد به بحث پرداختند. یکی گفت: از تاریخ رومیها استفاده نمایید!
اما سایر صحابه با این پیشنهاد مخالفت کردند و گفتند: تاریخ آنها طولانی است؛ زیرا مبدأ تاریخ آنان زمان ذوالقرنین است.
دیگری پیشنهاد استفاده از تاریخ ایرانیان را داد، اما سایرین مخالفت کرده و گفتند: آنان تاریخ خود را با روی کار آمدن پادشاهان تنظیم مینمایند و هر پادشاهی که بیاید، تاریخ قبلی از اعتبار میافتد.
آنگاه حضرت علی بن ابیطالب رضی الله عنه که مشاور ارشد خلیفه بود، پیشنهاد داد: مبدأ تاریخ اسلام را از هجرت پیامبر اسلام صلى الله علیه وسلم از مکه به مدینه منوره قرار دهید.
حضرت عمر رضی الله عنه پس از بررسی این موضوع، سرآغاز تاریخ اسلامی را هجرت پیامبر اسلام صلى الله علیه وسلم از مکه به مدینه تعیین کرد و آن سال همین تاریخ برای برنامهها و کارهای حکومتی و اسلامی به کار برده شد.
در مورد این که چرا محرم به عنوان نخستین ماه سال هجری مشخص گردید، حافظ ابن حجر عسقلانی در این باره میگوید: در مورد آغاز تاریخ اسلامی چهار چیز پیش روی صحابه بود که عبارتاند از: میلاد رسول خدا، مبعث، هجرت و وفات ایشان. از تعیین میلاد و مبعث به خاطر اختلاف نظر در مورد تاریخ دقیق وقوع آنها، صرف نظر کردند و تاریخ وفات آنحضرت صلى الله علیه وسلم را به این خاطر که یادآور خاطرهی تلخی بود، نیز تعیین نکردند. بنابراین بهترین گزینه برای این منظور هجرت آنحضرت صلى الله علیه وسلم بود. و چون رسول خدا صلى الله علیه وسلم پس از بیعت عقبهی دوم و در آغاز ماه محرم ارادهی هجرت نمود، ماه محرم را آغاز سال هجری قرار دادند.
به راستی هجرت سرآغاز اسلام بود؛ زیرا پس از هجرت پیامبر صلى الله علیه وسلم به مدینه منوره بود که اسلام قدرت یافت و توانست بذر توحید و یگانگی را در سراسر جهان گسترش دهد. هجرت سرآغاز تحولی عظیم در تاریخ بشریت بود که جانی دیگر به کالبد مردهی انسانیت بخشید. هجرت مسیری برای رسیدن به خدا بود.
منبع: سنتآنلاین پیشین