برگزاری نماز جماعت دوم در مسجد شهر – که به وسیله امام معین پنج‌وقت در آن نماز جماعت برگزار می‌شود – نه مطلقاً ممنوع و نه مطلقاً جایز است؛ بلکه در آن تفصیل است:
الف) برگزاری نماز جماعت دوم بدون عذر برای مردم محله مکروه است؛ به دلیل اینکه در این صورت جماعت اول کم‌رنگ و بی‌رونق می‌گردد و مقتدی‌ها به آن زیاد اهتمام نمی‌کنند.
بدین خاطر فقهاء می‌گویند: عادت کردن به برگزاری جماعت دوم مکروه تحریمی و گناه است؛ زیرا معمول در زمان رسول الله صلی الله علیه وسلم و سلف صالح یک نماز جماعت بوده است نه دو و بیش از آن؛ اما اگر اتفاقاً بر حسب ضرورت چند نفر از جماعت اول جا ماندند بدون از آنکه سستی در کار باشد به دور از محراب و در یک گوشه، نماز جماعت بدون اذان و اقامه بخوانند باکی نیست.
ب) برگزاری جماعت دوم برای مسافرین که بعد از اتمام نماز جماعت به مسجد شهر می‌رسند اشکالی ندارد بلکه مطلوب است؛ زیرا این‌ها در شهر نبوده‌اند که به جماعت اول خود را برسانند و از سوی دیگر پیامبر صلی الله علیه وسلم فرموده است: اگر در سفر دو نفر بودید با جماعت نماز بخوانید.
عقلانی نیست که – با وجود مسجد- به مسافران گفته شود: در پارک یا سر کوچه و خیابان نماز بخوانند؛ زیرا مسجد برای نماز بنا شده است! یا گفته شود در مسجد انفرادی نماز بخوانند؛ زیرا اقامه نماز به صورت جماعتی دستور شرع است!
نگا: بدائع الصنائع ١/ ١٥٣ ، شامي ۲/٢٨٨- ۲۹۲، کتاب النوازل ٤/۵۹۱ ، صحیح بخاری ۱/ ۸۹، مسند ابویعلی باب من فاتته صلاة.
عبدالحکیم سیدزاده
- نویسنده : مولانا عبدالحکیم سیدزاده