سنت آنلاین

ماه رجب در سیرۀ عملی رسول‌خدا صلى الله علیه وسلم از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تو گویی حلول این ماه یادآور ماه پر فیض رمضان است؛ به همین خاطر آن‌حضرت صلى الله علیه وسلم با فرا رسیدن ماه رجب این‌طور دعا می کرد: «ﺍﻟﻠَّﻬُﻢَّ ﺑَﺎﺭِﻙْ ﻟَﻨَﺎ ﻓِﻲ ﺭَﺟَﺐٍ، ﻭَﺷَﻌْﺒَﺎﻥَ، ﻭَﺑَﻠِّﻐْﻨَﺎ ﺭَﻣَﻀَﺎﻥَ»؛ خداوندا! ماه‌های رجب و شعبان را برای ما پر برکت کن و ما را به ماه رمضان رسان.

آری، ماه رجب نخستین ماه از ماه‌های حرام قمری است. امیر مؤمنان عمر رضی الله عنه رفتن به «عمره» را در این ماه مستحب می‌دانستند و مادر مؤمنان عایشه صدیقه رضی الله عنها و عبدالله بن عمر رضی الله عنه در همین ماه برای ادای عمره به زیارت حرمین می‌رفتند و به فرمودۀ امام ابن سیرین علیه الرحمه، گذشتگان نیک امت نیز چنین می‌کرده‌اند.

ابوبکر ورّاق در همین باره می‌گوید: «رجب ماه کاشت است و شعبان ماه آبیاری و رمضان ماه دروی محصولات معنوی است.»

علامه ابن‌رجب حنبلی در شرح حدیث پیش‌گفته می‌نویسد: این حدیث دلیلی است قوی بر استحباب دعا برای زنده ماندن تا زمان‌های پر فضیلت و برکت، تا آدمی بتواند اعمال نیک را در آن موسم انجام دهد. سلف صالح خیلی آرزو می‌کردند تا پس از ادای اعمال نیکی مثل روزۀ رمضان یا ادای حج، بمیرند و بر این باور بودند که هر کس در این روزها بمیرد، آمرزیده می‌شود.

به همین روی تمام تلاش‌شان بر آن بود تا به این ماه‌ها و مکان‌ها برسند؛ چنانکه مُعلّی بن فضل می‌گوید: «گذشتگان نیک امت شش ماه دعا می‌کردند تا خداوند آنان را به ماه مبارک رمضان برساند و در شش ماه بعد از رمضان، برای مقبولیت اعمال گذشته دعا می‌کردند.»

و از دعاهایشان یکی این بود: «اللّٰهُمَّ سَلِّمنِی إلیٰ رَمضانَ وَسَلِّمْ لِی رَمضانَ وَتَسَلَّمْهُ مِنِّی مُتَقَبَّلا.»

گفتنی است علامه ابن‌رجب حنبلی در کتاب ”لطائف المعارف (ص: ۲۴۳)“ به نقل از ابواسماعیل انصاری می‌نویسد: «لم یصح فی فضل رجبٍ غیر هٰذا الحدیث»؛ در فضیلت رجب غیر از این حدیث، حدیث دیگری وارد نیامده است.

علامه ابن القیم الجوزیه در ”کتاب المنار المنیف (ص: ۹۶)“ می‌نویسد: «کل حدیث فی ذکر صیام رجبٍ وصلاه بعض اللیالی فیه، فهو کذب مفتری»؛ هر حدیثی که دربارۀ روزۀ ماه رجب و نماز در برخی از شب های این ماه وارد آمده است، همگی دروغ و افترا به رسول خدا صلى الله علیه وسلم هستند.

✍🏻 ولی‌الله رفیعی