حضرت خدیجه رضی الله عنها همسر گرامی پیامبر اسلام و یکی از چهار زن برتر دنیا، امتیازات منحصر به فردی دارد که هیچ یک از همسران پیامبر و سایر زنان مسلمان به آن نایل نیامدهاند؛ «ذَلِكَ فَضْلُ اللّهِ یؤْتِیهِ مَن یشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ»؛ آن فضل خدا است،به هركس كه بخواهد آن را عطاء میكند […]
حضرت خدیجه رضی الله عنها همسر گرامی پیامبر اسلام و یکی از چهار زن برتر دنیا، امتیازات منحصر به فردی دارد که هیچ یک از همسران پیامبر و سایر زنان مسلمان به آن نایل نیامدهاند؛ «ذَلِكَ فَضْلُ اللّهِ یؤْتِیهِ مَن یشَاءُ وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ»؛ آن فضل خدا است،به هركس كه بخواهد آن را عطاء میكند و خداوند دارای فضل فراوان و آگاه است؛
١ـ حضرت خدیجه نخستین همسر پیامبر اسلام است.
٢ـ همسری است که تا در قید حیات بود، پیامبر زن دیگری اختیار نکرد.
٣ـ تنها همسری است که پیامبر با او بیشتر بود؛حدود ۲۴ سال و ۶ ماه با پیامبر زندگی کرد.
٤ـ اولین زنی است که به پیامبر ایمان آورد.
٥ـ فرزندان پیامبر همه از او هستند جز ابراهیم که مادرش ماریه قبطیه بود.
٦ـ خدیجه رضی الله عنها یگانه همسری است که در سخت ترین شرایط و مشکلات پیامبر،با ایشان همراهی میکند.
٧ـ مال حضرت خدیجه اولین مالی است که از پیامبر و دین او حمایت میکند.
٨ـ خانهی خدیجه نخستین خانهای است که پناهگاه اسلام و پیامبر بوده است.
٩ـ چنان شخصیت عظیم الشانی است که الله تعالی به وسیله جبرئیل برای ایشان سلام میفرستد.
أَتَى جِبْرِیلُ النَّبِی – صَلَّى اللَّهُ عَلَیهِ وَسَلَّمَ- فَقَالَ : یا رَسُولَ اللَّهِ! هَذِهِ خَدِیجَةُ قَدْ أَتَتْ مَعَهَا إِنَاءٌ فِیهِ إِدَامٌ أَوْ طَعَامٌ أَوْ شَرَابٌ، فَإِذَا هِی أَتَتْكَ؛ فَاقْرَأْ عَلَیهَا السَّلامَ مِنْ رَبِّهَا – وَمِنِّی -، وَبَشِّرْهَا بِبَیتٍ فِی الْجَنَّةِ مِنْ قَصَبٍ، لا صَخَبَ فِیهِ ولا نَصَبَ [بخاری: ۳۵۳۶]؛
جبریل نزد نبی اكرم – صلى الله علیه وسلم – آمد و گفت: این خدیجه است كه با ظرفی از خورش یا غذا و یا آب میآید. هنگامی كه نزد تو آمد، از طرف پرودگارش و از طرف من به او سلام برسان و او را به خانهای از مروارید در بهشت بشارت بده كه هیچ گونه خستگی و سر و صدایی در آن، وجود ندارد.
سبحان الله! این چه منزلت ولایی است که به زن رسیده است.
١٠ـ حضرت خدیجه نخستین پشتوانه پیامبر
حضرت خدیجه تکیهگاهی مطمئن در داخل خانه و حامی مالی برای پیامبر بود. با ایشان خیلی همدردی و مواسات میکرد.
از چنان قوت قلبی برخوردار بود که وقتی پیامبر به خانه تشریف میآورد و آثار حزن و اندوه بر اثر برخورد منفی مردم بر چهره ایشان نمایان بود به ایشان تسلی میداد و و روحیه حضرت را تقویت مینمود. هنگام احساس خطر او را با این كلمات طلایی و تاریخی تسكین داد: « كَلَّا أَبْشِرْ فَوَاللَّهِ لَا یخْزِیكَ اللَّهُ أَبَدًا فَوَاللَّهِ إِنَّكَ لَتَصِلُ الرَّحِمَ وَتَصْدُقُ الْحَدِیثَ وَتَحْمِلُ الْكَلَّ وَتَكْسِبُ الْمَعْدُومَ وَتَقْرِی الضَّیفَ وَتُعِینُ عَلَى نَوَائِبِ الْحَقِّ “[ البخاری : ۴۵۷۲]؛
هرگز! به شما مزده میدهم که خداوند قطعاً تو را ضایع نخواهد كرد، به خدا قسم که شما صله رحمی داری ، و راستگو هستی و بار ها را به دوش میكشی، مستمندان را كمك میكنی، از مهمانان پذیرایی مینمایی و در حوادث یاری میکنی.
آری! مكارم اخلاق و خصال خیر سبب سلامتی و رهایی از مشکلات است. این سخن بزرگترین دلیل و بالاترین حجت بر كمال خدیجه و قوّت نفس و ثبات قلبی اوست، رضی الله عنها.
آری شیر زنان چنین کنند. به راستی که راست گفتهاند:«وراء کل رجل عظیم إمرأة»؛پشتوانهی هر مرد بزرگی زنی است.
پیامبر پس از وفات خدیجه از او زیاد یاد میکرد طوری که غیرت همسران دیگر پیامبر تاب آن را نداشت در حالیکه هرگز او را ندیده بودند؛ پیامبر در پاسخ میگفت:«انی رزقت حبها». یعنی محبت با خدیجه از سوی الله به من نصیب شده است.
از عایشه روایت شده است که رسول خدا هرگاه گوسفندی ذبح میکرد از گوشت آن به احترام خدیجه برای دوستانش میفرستاد.
پیامهای ازدواج خدیجه با پیامبر
الف) تحقیق زوجین از همدیگر پیش از ازدواج
پسر و دختر بر مبنای اهداف و ارزش های والای انسانی ازدواج کنند نه سنّ و… و این پس از تحقیق از یکدیگر حاصل میشود، حضرت پیامبر و خدیجه از یکدیگر شناخت کافی داشتند.
ب) فاصله طبقاتی نباید مانع ازدواج باشد
پسران و دختران فاصلهی اقتصادی یکدیگر را مانع ازدواج ندانند سپس به خاطر فاصلهی طبقاتی بر یکدیگر فخرفروشی نکنند، پیامبر با آنکه امکانات مادی نداشت و خدیجه یکی از ثروتمندترین بانوان عرب و از تجار بنام مكه به شمار میرفت، زندگی آنها سراسر پر از مهر و محبت بوده است.
ج) اختلاف سنی نباید مانع ازدواج باشد
نامزدها اختلاف سنی را مانع ازدواج قرار ندهند، حضرت محمد هنگام ازدواج ۲۵ ساله و خدیجه نیز ۴۰ ساله بودند، آنان هنگام ازدواج ۱۵ سال تفاوت سنی داشتند اما این تفاوت سنی هیچ گونه اثر سوئی در زندگی مشترک آنان نداشت.
د) بدون از اطلاع اولیاء به نکاح اقدام نشود پیامبر در حدیثی میفرماید: «لانكاح إلاَّ بولی»؛ نکاح با (اطلاع و همراهی) سرپرست بسته شود.
رسول اکرم و حضرت خدیجه از نظر سن و رشد عقل سر آمد همه زنان و مردان آن زمان بودند ولی بدون اطلاع و همراهی اولیاء به اجرای عقد نپرداختند.
خواهر محترم نباید عشق و هوس،تو را بر آن وادارد که خود بدون اطلاع و مشارکت خانواده به ازدواج اقدام کنی وگرنه صددرصد دچار مشکلات فراوان خواهی شد،و نتیجهی این ازدواج،اختلاف خانوادگی و سلب آرامش و آسایش از خانواده میگردد.
ه) معیار دختر برای ازدواج، حسن اخلاق و راستی نامزد باشد
تمام خوبیها در حسن اخلاق و راست بودن وسلامت رفتاری شوهر است و تمام بدبختیها در بداخلاقی و نفاق است. ملاک حضرت خدیجه همین دو چیز بوده است آنجا که در پیشنهاد ازدواجش خطاب به پیامبر میفرماید: «انی قد رغبت فیک لحسن خلقک و صدق حدیثک» به راستی که من به ازدواج با تو رغبت دارم به خاطر خوش اخلاقی و راستگوییات.
و) برخی مردان چنان والایند که میطلبد زن شریف به خواستکاری آنان برود
حضرت خدیجه با آنکه زنی ثروتمند بود و بسیاری از سران و اشراف عرب به خواستگاری او آمده بودند اما او دنبال شوهری بود که راستگو و پاک باشد، ملاک او مال و آپارتمان نبود، پس از تحقیق در احوال محمد صلی الله علیه وسلم به وسیله نفیسه بنت امیه به پیامبر پیغام ازدواج میفرستد. او در جاهلیت،لقب «طاهره» داشت و منتظر مردی «طاهر» بود. آری! پاکان دنبال پاک و ناپاکان دنبال ناپاک هستند. در خواست نکاح از زن دلیل بر تواضع و صداقت و عفّت طلبی اوست.
ای خواهر محترمه! اگر تاکنون ازدواج نکردهای یا دختر مجرّد داری بدون احساس شرم جاهلی، مستقیماً و یا به واسطه مردم رازدار به پسری که حسن اخلاق و راستگو و راست کردار است پیغام نکاح بده که این پیغام،پیغام عفت است، پیغام تشکیل کانون گرم خانواده است، پیغام عزّت و طهارت است، پیغام مودّت مشروع و رحمت است.
خدیجهگونه باشید
ای زن مسلمان! خدیجه اسوه شما است،خدیجه را در هر چیز مقتدای خویش قرار دهید تا به سان او به کمال برسید.
منزل خدیجه، منزل رقص و موسیقی نبوده است،در خانهی او سخن از ایمان و تلاوت و نماز و ذکر بوده است.
در منزل او به شوهر آرامش میرسیده و هرگز اعصاب شوهرش را خراب نکرده است.
ای زن! مال تو به سان مادرت خدیجه در خدمت به اسلام و لباس تقوی مصرف شود نه در زیاده روی در خرید پوشاک و وسایل آرایشی و …
ای زن! خواستگاری را که دیندار و راست است بر نامزد بیدین و پولدار و صاحب مقام ترجیح بده.
ای خواهر محترمه! به سان خدیجه همراه با حفظ آبرو و پاکدامنی به حسب ضرورت میتوانی به تجارت بپردازی.
خدیجه استاد عفّت برای زنان بیشوهر و معلّم وفاء برای زنان شوهردار و اسوه صبر برای زنان دعوتگر است.
نویسنده: عبدالحكیم سیدزاده