سنت آنلاین

پیامی از طرف یکی از مخاطبان کانال دربارهٔ روزهٔ روز غدیر خم و از منابع خود اهل‌سنت آمده بوداریخ بغداد (٩/ ٢٢١، ت. بشار، ط. دارالغرب) آورده است و خطیب معروف به ”حاطب لیل“ است؛ یعنی سره و ناسره را با هم جمع می‌کند و تحقیق و حکم حدیث یا روایت تاریخی را برعهدهٔ خود خوانندگان می‌گذارد و اینکه او احادیثی را در کتابش بیاورد، به معنای تأیید آنها نیست، بلکه کتاب تاریخ او موارد زیادی دارد که مورد تأیید علمای بزرگ اهل‌سنت نیستند. چنانكه نسبت به حدیث مذکور، علامه ابن‌کثیر – محدث، مؤرخ و بزرگترین مفسر اهل‌سنت – می‌فرماید: «فَإِنَّهُ حَدِيثٌ مُنْكَرٌ جِدًّا بَلْ كَذِبٌ لِمُخَالَفَتِهِ لِمَا ثَبَتَ فِي الصَّحِيحَيْنِ عَنْ أَمِيرِ الْمُؤْمِنِينَ عُمَرَ بْنِ الْخَطَّابِ أَنَّ هَذِهِ الْآيَةَ نَزَلَتْ فِي يَوْمِ الْجُمُعَةِ يَوْمَ عَرَفَةَ.» این حدیث جداً منکر است و بلکه دروغ است بدین خاطر که با حدیث حضرت امیرالمؤمنین عمر رضی الله عنه در صحیحین (بخاری و مسلم) مخالف دارد؛ چرا که این آیه در روز جمعه و روز عرفه، هنگامی که پیامبر صلى الله عليه وسلم در حال وقوف عرفه بود، نازل شده است.

همچنين این سخن که روز ١٨ ذوالحجه، غدیر خم باشد و روزه‌اش مساوی با روزهٔ ٦٠ ماه باشد، صحیح نیست؛ زیرا از احادیث صحیح (مسلم: ١١٦٤) چنین مستفاد می‌شود که روزهٔ ماه مبارک رمضان مساوی با ١٠ ماه می‌شود، پس چطور روزهٔ یک روز با ٦٠ ماه برابری می‌کند؟ این باطل است.

استادمان حافظ ابوعبدالله ذهبی بعد از ایراد این حدیث، فرمود: این حدیث جدّاً منکر است؛ گرچه حبشون خلّال و احمد بن عبدالله که هر دو صدوق‌اند، آن را از علی بن سعید رملی از ضمره روایت کرده‌اند.

همچنين این حدیث از حضرات عمر بن الخطاب، انس بن مالک، ابوسعید و… با اسانید واهی روایت شده است.

اما ابتدای حدیث؛ یعنی: «مَنْ کُنْتُ مَولَاهُ فَعَلِيٌّ مَولَاهُ»، متواتر است و یقین دارم که پیامبر صلى الله عليه وسلم آن را گفته است و جملهٔ «اللَّهُمَّ والِ مَنْ وَالَاهُ» افزونیِ قوی الإسنادی است.

البته این روزه صحیح نیست و به خدا قسم که این آیه در روز عرفه، چندین روز قبل از غدیر خم نازل شده است. وَاللَّهُ تَعَالَى أَعْلَمُ. (البدایة والنهایة: ٥/ ٢٩٦،٢٩٧ ط. دار ابن کثیر)

همانگونه که از کلام این دو امام محدث و مؤرخ بزرگ اهل‌سنت برآمد، این حدیث شدیداً ضعیف و بلکه به خاطر مخالفتش با احادیث دیگر، دروغ معلوم می‌شود. گرچه در میان راویان آن افراد کذاب و وضاعی وجود ندارد، بلکه برخی – طبق اختلاف محدثین – ضعف دارند و خود لفظ ”صدوق“ از الفاظ تعدیل در درجهٔ سوم یا چهارم یا پنجم است (نگا. الرفع والتکمیل: ١٢٩) و برخی دیگر ثقه هستند، لذا با این وجود، حدیث هرگز نمی‌تواند به درجهٔ صحت برسد.

باز در این حدیث شاهد مخالفت با محدثین و ائمهٔ موثق هستیم که این امر یا مخالفت فرد ضعیف با افراد ثقه است که حدیث را منکر کرده و از درجهٔ اعتبار ساقط می‌گرداند و اگر ثقه با موثق‌ترها مخالفت کند، باز هم حدیث شاذ گشته و از درجهٔ عمل می‌افتد.

ضمناً یکی از علایمی که علمای اهل‌سنت برای حدیث موضوع و جعلی ذکر کرده‌اند این است که در اینگونه احادیث عملِ کم و پاداش زیاد ذکر می‌شود و این چیز را ما در حدیث مذکور شاهد هستیم.

نکتهٔ دیگر اینکه اگر طبق عقیدهٔ برادران، این روز عید باشد، روز عید، روز شادی و خورد و نوش است نه روزه‌داری، به همین خاطر خداوند روزه گرفتن در روزهای عید فطر و قربان را حرام کرده است. البته اهل‌سنت روزی را که این آیه نازل شده است، یعنی روز عرفه، روزه می‌گیرند و آن به خاطر حدیث صحیحی است که روزهٔ این روز گناهان یک سال گذشته و یک سال آینده را معاف می‌کند و منظور از بخشایش گناهان، گناهان صغیره است نه کبیره مثل شرک، قتل، سحر، نافرمانی والدین، بهتان و زنا و غیبت و… که اینها نیاز به توبه و عزم جدی بر ترکشان دارند.