ماموستا ملا محمد ربیعی متولد دیواندره و در کرماشان به خاک سپرده شد و به نوعی نقطه اتصال کرماشان و کردستان است. ربیعی متعلق به کرماشان و یا کردستان نیست بلکه صدای دلنشینش بر فراز آسمان ایران و خارج از ایران می‌پیچد. ماموستا علاوه بر اینکه در یک خانواده روحانی چشم به جهان گشود، ذوق […]
ماموستا ملا محمد ربیعی متولد دیواندره و در کرماشان به خاک سپرده شد و به نوعی نقطه اتصال کرماشان و کردستان است.
ربیعی متعلق به کرماشان و یا کردستان نیست بلکه صدای دلنشینش بر فراز آسمان ایران و خارج از ایران می‌پیچد.
ماموستا علاوه بر اینکه در یک خانواده روحانی چشم به جهان گشود، ذوق و استعداد سرشارشان او را همزمان وارد صحنه فعالیت در دو حوزه مهم ملی و مذهبی نمود. هرچند در گذشته بار مبارزه ملی و پرداختن به مسائل فرهنگی و ناسیونالیستی بر دوش عالمان دین در منطقه کوردستان بوده، اما در میان علما شخصیت‌هایی ظهور کرده‌اند که با داشتن ویژگی‌های برجسته و برخورداری از قدرت بیان و ذوق شعری بیشتر از دیگران در دل‌ها نفوذ کرده‌اند.
رشد و نمو در یکی از روستاهای دور افتاده دیواندره و اخذ اجازه علمی و ورود به صدا و سیما و استفاده از این تریبون برای رساندن صدای خود نشان دهندۀ ژرف‌نگری و استفاده از ابزارهای وقت جهت تنویر افکار و تبلیغ اندیشه‌های خود می‌باشد.
ماموستا ربیعی از قاریان بزرگ قرآن، در زمانی است که قرائت قرآن در کردستان متروک و فراموش شده بود. او در همایش بین المللی قاریان قرآن در پاکستان شرکت و در کنار شیخ عبدالباسط به‌عنوان دو قاری کورد، افتخاری برای کوردها و ایران ثبت می‌نماید.
مرحوم ربیعی پس از استخدام در رادیو کوردی کرماشان و امامت جمعه اهل سنت محبوبیت زیادی در بین اهالی آن سامان کسب و نقش مرجعیت دینی و مذهبی پیدا می‌کند. وی در دفاع از حقوق ملت سر از پا نمی‌شناخت و خود را منحصر در منطقۀ خاصی نمی‌دانست.
در جربان حوادث سنندج و آمدن هیئت حسن نیت در کنار مرحوم احمد مفتی‌زاده حضور فعال داشت. در کنفرانس خودمختاری کردستان با سخنرانی خود علاقه و عشق خود به حل مشکلات و برآورده کردن مطالبات ملتش را نشان داد. همکاری با مجله سروه و ارتباط با شخصیت‌های فرهنگی و شعرا و ادبا و برخورداری از قلم و بیان او را در جایگاهی رفیع نشانده بود.
ماموستا هرگز دچار عوامزدگی نشد و آب دین را در کوزه اذهان ظاهرنگر نریخت. او با وجود اینکه می‌توانست با همراهی با جماعت در راه اندوختن مال و مادیات استفاده نماید اما قناعت و انجام وظیفه‌ی راستین عالمان دین او را در ادامه راه راسخ‌تر نمود.
مرحوم ربیعی با نوشتن کتاب‌هایی به سبک قلعۀ حیوانات در صدد بیان مشکلات و معضلات اجتماعی بود و همین‌طور خطبه‌ها و اشعار فارسی، کوردی و عربی وی چاشنی خوبی برای پیام‌هایشان بود.
وی از زمرۀ عالمانی است که به زبان عربی تسلط کامل داشت و مقتضیات زمان و مکان را درک می‌کرد و با دو بال ملی و مذهبی در آسمان فکر و اندیشه پرواز می‌کرد. جامع الاطراف بودن و نفوذ کلام ایشان، مخالفان را مسحور خود نموده بود و اگر اعتراضات و یا مخالفت‌هایی با آن می‌نمودند تاثیر زیادی نداشت.
چهره کاریزمایی استاد موجب شده بود تا بسیاری از کوردهای شیعه در حل مشکلات و پاسخ سوالات به او مراجعه نمایند و در مراسم ترحیم آن مرحوم با تمام توان اظهار هم‌دردی نمایند و یکی از کسانی که همیشه از ایشان به خوبی یاد می‌کرد مرحوم ططری بود.
اینجانب در چندین جلسه که محضرشان را درک کردم از متانت و شخصیت علمی وی لذت بردم.
یک بار در دانشگاه کردستان و در مجلس ترحیم مرحوم مفتی‌زاده و آخرین بار در مراسم تشییع جنازه مرحوم شیخ الاسلام کردستان در مسجد دانشگاه تهران که در حضور اساتید حاضر در مجلس با زبان عربی سخنرانی کرد موجب تحسین و تعجب حاضران شد.
در اتوبوسی که همراه خانواده مرحوم شیخ الاسلام به سنندج می‌آمدیم از گردنه آوج تا سنندج در کنارشان بودم و پرسش هایی از وی نمودم که با خوشرویی پاسخ می‌دادند و حتی با توجه به وضعیتی که حاکم شده بود گفتم لازم است مقداری در رفت و آمد مراعات نمایید که در پاسخ گفتند: هرگاه غروب‌ها از مسجد و یا صدا و سیما به تنهایی و پیاده به منزل بر می‌گردم خیلی از دوستان اصرار می‌کنند که من با ماشین آنان به منزل برگردم.
مرحوم ربیعی سرمایۀ عظیمی برای روشنفکری دینی و گنجینه ارزشمندی برای کتابخانۀ فرهنگ و سرچشمۀ جوشانی برای تشنگان معرفت بود.
متاسفانه کسانی که با حرکت فکری و روشنگری دینی و احیای هویت ملی مشکل داشتند و نمی‌خواستند و یا نمی‌توانستند وجود چنین شخصیت‌های تاثیرگذاری را تحمل نمایند در آن برهۀ تاریک و منحوس، خودسرانه و ناجوانمردانه در صدد بر آمدند تا با حذف فیزیکی شخصیت‌های مذهبی و ملی مانند: ماموستا ربیعی رشته‌های وحدت را بگسلانند و آتش تفرقه را در منطقه بیفروزند که باهشیاری علما، مردم منطقه و مسئولین این نقشه‌ها ناکام ماند، اما جهان اسلام سرمایۀ گرانسنگ و ارزشمندی را از دست داد که باید سال‌ها در انتظار ماند که ربیعی دیگری در این خطه سر بر آورد.
یادش گرامی و روانش شاد باد.
نویسنده: دکتر جلال جلالی زاده
منبع: کانال تلگرامی نویسنده