اعتکاف در لغت به‌معناى: «ماندن» و «لازم گرفتن يک مکان» است.
و در شريعت به‌معنای: «ماندن در مسجد به‌خاطر تقرّب الى الله، همراه با نيت اعتکاف تحت شرايطِ خاصی»؛ بنابراین، بدون داشتن قصد و اراده، بودن در مسجد را اعتکاف نمی‌گویند.
اعتکاف ده روز آخر رمضان سنت مؤکده مى‌باشد، زيرا پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وسلم در ده روز آخر رمضان بر آن مواظبت کرده است.
دليل آن حديثى است که امام بخارى آن را تخريج کرده‌اند: «عَنْ عَائِشَةَ رَضِيَ‌اللَّه‌عَنْهَا زَوْجِ النَّبِيِّ صَلَّى‌اللَّهُ عَلَيْهِ‌وَسَلَّمَ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى‌اللَّهُ‌عَلَيْهِ‌وَسَلَّمَ كَانَ يَعْتَكِفُ الْعَشْرَ الْأَوَاخِرَ مِنْ رَمَضَانَ حَتَّى تَوَفَّاهُ اللَّهُ ثُمَّ اعْتَكَفَ أَزْوَاجُهُ مِنْ بَعْدِهِ»؛ پيامبر صلى‌الله‌عليه‌وسلم از وقتى که مدينه تشريف آوردند تا وفات، اعتکاف مى‌نشستند؛ بعد از وفات ايشان ازواج مطهرات اعتکاف مى‌نشستند. باب الإعتکاف في العشر الأواخر، حدیث ۲۰۲۶.
فضايل اعتکاف
اوقات گران‌بهاى معتکف با ذکر و تلاوت و مناجات سپرى مى‌شود.
تا زمانى که معتکف در اعتکاف است، تمام اعمال معتکف عبادت شمرده مى‌شوند حتى خوردن و نوشيدن.
معتکف به‌خاطر اعتکاف از گناه محفوظ و مصون است.
ثواب اعتکاف در دهه اخير رمضان برابر با ثواب دو حج و دو عمره است.
يکی از مهم‌ترين فضايل و حکمت‌هاى اعتکاف اين است که معتکف حتماً شب قدر را در مى‌يابد و از فضيلت آن برخوردار خواهد شد و برای دریافت شب قدر، اعتکاف بهترین فرصت است.
زيرا شب قدر بنابر قول راجح، در يکى از شب‌هاى فرد دهه آخر رمضان (به‌صورت نامعلوم) واقع مى‌شود.
معتکف اگر در اين شب‌ها عبادت خاصى نداشته باشد، يا اينکه بخوابد باز هم در زمرهٔ عبادت‌گذاران شب قدر به حساب می‌آید، چون هر عمل او عبادت است.
عزيزان، تلاش کنيد که در دهه اخير رمضان اعتکاف بنشينيد تا فضيلت اعتکاف و شب قدر را دريابيد.
اگر شخصى نمى‌تواند دهه اخير را کاملاً به اعتکاف بنشيند، حداقل شب‌هاى فرد دهه اخير رمضان را زنده نگه دارد و به مسجد رفته به نماز، تلاوت و ذکر مشغول شود.
خوشبختانه شب‌ها هم کوتاه‌اند و بعد از تراويح تا سحر ۴ الى ۵ ساعت بيشتر نيست. انسان راحت مى‌تواند اين شب‌ها را بدون سختى زنده نگه داشته و از فضايل آن برخوردار شود.
دوستانی که نيت اعتکاف دارند قبل از غروب (بعد از نماز عصر) بيستم رمضان حتماً در مساجد حضور داشته باشند.
معتکفين محترم مسائل اعتکاف را حتماً از علما بپرسند تا بر اثر عملى (عمدى يا غير عمدى) اعتکاف‌شان فاسد يا باطل نشود.
نویسنده: عبدالحميد دهوارى
- نویسنده : عبدالحميد دهوارى