سنت آنلاین

پس از ماه‌ها انتظار، بالاخره مراسم ازدواج یکصد زوج جوان دوشنبه ۱۵ اسفند در مراسمی باشکوه در صحن دارالعلوم زاهدان و جنب مسجد مکی برگزار شد. این مراسم که به قصد ترویج فرهنگ ازدواج آسان و دوری از اسراف و ریخت‌وپاش‌های معمول در مراسم‌های عروسی برگزار شده بود، بازتاب مثبتی حداقل در سطح استان سیستان‌وبلوچستان داشت.

در این میان، فرصت برای برخی افراد فرصت‌طلب و معاند هم فراهم شد تا اشکالی در کار پیدا کنند و عقده‌ای را خالی نمایند. بنابراین یک‌راست رفتند سراغ آداب و رسوم مردم منطقه و از غیبت عروس‌ها در مراسم گفتند و ندای مولانا عبدالحمید برای احقاق حقوق زنان را زیر سؤال بردند. احتمال دارد برخی از هم‌وطنان ساکن در استان‌ها و شهرهای دور از سیستان‌وبلوچستان که آشنایی با فرهنگ مردم بلوچ ندارند نیز برایشان سؤال پیش آمده باشد. به همین دلیل لازم است نکاتی را متذکر شد.

مردم بلوچ در سیستان‌وبلوچستان مثل دیگر هم‌وطنان خود در جای‌جای ایران دارای آداب و رسوم خاصی برای مراسم‌های غم و شادی هستند. این آداب و رسوم ریشه در سنت‌های گذشتگان، عقاید و باورها و نگرش‌ها دارند، و حاصل قرن‌ها زیست مشترک هستند. براساس همین آداب و رسوم، در مراسم‌های ازدواج یا پرسه و تعزیه، خانم‌ها و آقایان در اماکنی جدا حضور دارند. حتی در مراسم عروسی، عروس از ساعت‌ها قبل در حجله به انتظار داماد می‌نشیند. داماد در مکانی دیگر و عروس در حجله خواهد بود؛ در این حین، مردها در مکانی جدا به شادی و خوشحالی می‌پردازند و خانم‌ها در مکانی دیگر. پس از صرف غذا (ولیمه) و پایان مراسم، داماد به حجله برده می‌شود.

تفاو‌ت‌های اندکی در این رسم‌ورواج‌ها در مناطق مختلف بلوچستان وجود دارد، اما در هیچ جایی زن‌ و مرد کنار هم نیستند. عروس حتی با چهره‌ای پوشیده در انظار عموم ظاهر نمی‌شود. چنین امری نه برای مردان و نه برای زنان بلوچ متصور و قابل قبول نیست؛ هرچند ممکن است به‌صورت محدود و جزئی برخی افراد از فرهنگ همسایگان خود متأثر شده‌ و چیزی که در رسانه‌ها تبلیغ شده است را پذیرفته باشند، اما عموما و اکثرا رسم بر این نیست که عروس در مراسم ازدواج کنار داماد نشانده شود. حتی اگر از عروس بخواهند در جمع مردان حضور پیدا کند، حاضر به این کار نخواهد شد. این فرهنگ مردم بلوچ در بسیاری دیگر از مناطق و کشورهای منطقه هم رواج دارد.

ضمنا آن‌دسته از معترضانی که نوشته‌اند اول درب‌های مسجد مکی را برای زنان باز کنید بعد دم از حقوق زنان بزنید، بدانند زنان پنج‌وقت برای نماز جماعت در مسجد حضور دارند. برای نماز جمعه هم می‌آیند و حتی در جمعۀ خونین تلفات داده‌اند.

ناگفته پیداست باید به خرده‌فرهنگ‌ها احترام گذاشته شود و نباید کسی صرفا فرهنگ خودش را درست بداند و آداب و رسوم دیگران را زیر سؤال ببرد. اگر کسانی خواهان حضور عمومی عروس‌ها کنار داماد و در انظار عمومی هستند، باید بدانند این خواسته‌شان چیزی جز تحمیل یک فرهنگ نیست و قطعا کسی آن را نخواهد پذیرفت.